مقاله مدیریت ایمنی فرآیند در نیروگاه برق
کاربرد مدل های مدیریت ایمنی فرایند در نیروگاه برق
شرکت تولید و توزیع انرژی اسکاتلند یا SSE (Scottish & Southern Energy)، به توزیع و فروش برق و گاز در مرکز و جنوب اسکاتلند مشغول است و دفتر مرکزی آن نیز در شهر گلاسکو قرار دارد. در سال ۲۰۰۷، این شرکت به یکی از شرکتهای اقماری زیر مجموعه شرکت بین المللی اسپانیایی Iberdrola پیوست. این شرکت، در طول دو سال ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ شاهد چند حادثه در بخش های مختلف خود بود که باعث ایجاد نگرانی های عمیق هیئت مدیره در مورد ثبات و اعتماد نسبت به کسب و کار این شرکت گردید .[۶] بررسی ها و مشاوره های گسترده در اتاق های فکر این شرکت، منجر به تعیین استراتژی جدیدی در تمام سطوح این شرکت عظیم گردید. مطالعات نخبگان این شرکت با انتشار گزارش Baker Panel درباره علل و عوامل انفجار مخزن نگهداری روغن در پالایشگاه BP Texas در همین سال، همزمان شد[۷] و مدیران ارشد ایمنی، این سوال مهم را فراروی هیئت مدیره شرکت گذاشتند که وقوع چنین حادثه ای چه اثری بر کسب و کار چندین ساله ما خواهد گذاشت؟
پاسخ به این سوال، برای شرکتی با چنین ذینفعان و حجم سرمایه عظیم و چنین وظیفه خطیر ملی، نه تنها از جنس راه حل های فوری و نمایشی، نیست، بلکه راه حلی بلند مدت و پایدار، لازم است: پیاده سازی مدل “مدیریت ایمنی فرایند”
شرکت SSE برای صرفه جویی در زمان و استفاده از تجربیات و خروجی های شرکت خدمات مهندسی ABB به مذاکره با این شرکت پرداخته و قرارداد بستند تا شرکت ABB تجربیات وسیع خود در زمینه مطالعات خطرات فرایندهای پلنت های تولید برق و انرژی را به کارکنان شرکت اسکاتلندی SSE آموزش دهد. تکنیک مورد استفاده برای مطالعات سریع اولیه که از چند سال قبل بکار برده میشد Process Hazard Review (PHR) بود. [۸]
کارگروه ها و تیم های تخصصی، برای انجام ممیزی های اولیه ایجاد گردید و راهنمای HSG254 بعنوان چارچوب و مبنای کار قرار داده شد.
در همان ابتدای کار، خلا های زیادی در عرض و طول شرکت و بویژه در سیستم های مجوز کار شرکت، شناسایی گردید که برای شرکتی که در مراحل بلوغ سازمانی خود به سر میبرد غیر قابل پذیرش و دور از انتظار بود. آنها نیاز به بهبود را در خود دریافتند.
قدم بعدی، یکپارچه کردن “اقدامات ایمن سازی روشها و فرایندهای اداری و مهندسی ” با ” مدیریت دارایی ها” بود.
سپس به سمت تعیین خط مشی و پیاده سازی کامل و همگام دو راهنمای زیر رفتند:
- RR509 Plant ageing: مدیریت تجهیزات دارای سیالات پرفشار یا پر خطر
- PAS 55: استاندارد مدیریت دارایی ها
تیم ترکیبی و متخصص شرکت، با رویکرد راهنمای HSG254، در نهایت ۹۰خطر عمده را شناسایی کرده و ۴۲ سیستم کنترل ریسک برای محافظت از این مخاطرات در نظر گرفتند. به طور کلی آنها، از میان این ریسکها، ۸۸ شاخص پیشرو و آینده نگر، قابل اندازه گیری برای خود در نظر گرفتند تا بتوانند میزان بهبود یافتن خود را انئازه گیری کنند.
شاید، برترین تجربه ای که شرکتها، از حوادث عمده صنایع فرایندی گرفته باشند، نیاز به معیارهای اندازه‌گیری برای اجرای ایمنی فرایند باشد (PSPIs ) که بتوانند اثربخشی اقدامات پیشگیرانه و کنترلی را همزمان با حوادث و نواقصی که اتفاق افتاده است، اندازه‌گیری کنند. (Process Safety Performance Indicators)
چراکه این شعار مرکز ایمنی فرایند شیمیایی آمریکاست: “اگر نتوانی چیزی را اندازه‌گیری کنی، نمی‌توانی آن را بهبود ببخشی”
در سال ۲۰۱۰ موسسه مهندسین شیمی آمریکا، به پاس پیاده سازی مدل “مدیریت ایمنی فرایند” و سه سال تلاش برای حفظ معیارها، در شرکت تولید و توزیع انرژی اسکاتلند، جایزه “نوآوری در ایمنی فرایند” خود را به این شرکت اهدا کرد.
گزارش سالانه این شرکت، از منافع بدست آمده از پیاده سازی این سیستم، برای ما حائز اهمیت است:
موارد ی که بهبود یافته و اندازه گیری شده اند | میزان بهبود |
| کاهش در هزینه های عملیاتی و نگهداری | ۲۰ درصد |
| افزایش قابلیت استفاده و در دسترس بودن تولید پلنت | ۲۲ درصد |
| کاهش نسبت های در سرویس نبودن اجباری تولید پلنت | ۲۵ درصد |
اگر کمی به عدد ردیف اول، یعنی ۲۰ % برای کاهش در هزینه های عملیاتی و نگهداری سایت های صنعتی شرکتی با این ابعاد یا حتی شرکتی در ایران، مانند مپنا، توجه کنیم و تخمین ساده ای از آن بدست آوریم، با چه ارقامی مواجه میشویم.؟
براستی با چه معیاری میتوانیم برای درصد های بهبود فوق، در شرکتی با این میزان سود و سرمایه و نقش استراتژیک برق و گاز در بافت مدرن بریتانیای امروز، معادل مالی و اقتصادی پیدا کرده و نسبت سود- هزینه را بیان کرد؟
بعبارت دیگر، هزینه پیاده سازی دقیق و کامل این مدل، چند صدم سود اقتصادی ناشی از پیاده سازی این مدل دارد؟
علی رضایی ، مشاور مدیریت ایمنی فرایند